Yurtdışında Ev Kiralama Rehberi: Hangi Ülkede Nasıl İşliyor?

Yurt dışında ev kiralamak, yeni bir ülkeye adapte olmanın temel taşlarından biridir. Ancak bu süreç, yerel piyasayı, yasaları ve beklentileri bilmeyi gerektirir. İşte genel adımlar ve bazı popüler ülkelerdeki durum:

Genel Ev Kiralama Süreci (Çoğu Ülke İçin Geçerli Adımlar)

1. Araştırma ve Bütçe Belirleme:

   • Bütçe: Kira fiyatları ülkeye ve şehre göre büyük ölçüde değişir. Maaşınızın veya gelirinizin ne kadarını kiraya ayırabileceğinizi belirleyin (genellikle gelirin %30-35'ini aşmaması tavsiye edilir).

   • Lokasyon: Hangi mahallede yaşamak istediğinizi, işinize, okula veya sosyal alanlara yakınlığını araştırın. Güvenlik, ulaşım imkanları ve yerel olanaklar (market, park vb.) önemlidir.

   • Emlak Siteleri: Uluslararası ve yerel emlak sitelerini (örneğin; Rightmove, Zoopla (İngiltere), Immobilienscout24 (Almanya), Idealista (İspanya), Realtor.ca (Kanada), Zillow, Trulia (ABD), Airbnb (kısa dönem) veya yerel emlakçıların sitelerini) kullanın.

2. Ev Arama ve İletişim:

   • İlanlar: İlanlarda yer alan fotoğrafları, açıklamaları dikkatlice inceleyin. "Mobilyalı" (furnished) veya "mobilyasız" (unfurnished) olup olmadığını kontrol edin.

   • Emlakçılar: Bir emlakçı (real estate agent) aracılığıyla ev bulmak, süreci kolaylaştırabilir. Emlakçı komisyonları ülkeye ve anlaşmaya göre ev sahibi veya kiracı tarafından ödenebilir.

   • Ev Sahipleriyle İletişim: Doğrudan ev sahipleriyle iletişime geçerken net ve kibar olun. İlk izlenim önemlidir.

3. Ev Gezme (Viewing):

   • Evleri mutlaka kendiniz görün. Fotoğraflarla gerçeklik arasında farklar olabilir.

   • Evin durumunu (rutubet, ısıtma, elektrik tesisatı, su basıncı), eşyaların çalışır durumda olup olmadığını kontrol edin.

   • Komşuluk ve mahalle hakkında fikir edinin. Mümkünse farklı saatlerde ziyaret edin.

   • Kira bedeline dahil olan ve olmayan giderleri (aidat, ısıtma, su, elektrik, internet vb.) sorun.

4. Başvuru ve Belgeler:

   • Bir evi beğendiğinizde genellikle bir başvuru formu doldurmanız istenir.

   • İstenen Belgeler: Pasaport/Kimlik, oturum izni/vize, iş sözleşmesi/gelir belgesi (son 3-6 aylık maaş bordrosu veya banka hesap özeti), referanslar (önceki ev sahibi veya işveren), kredi notu (credit score) veya kredi geçmişi raporu (ülkeden ülkeye değişir). Serbest çalışanlardan vergi beyannameleri istenebilir.

   • Garantör (Guarantor): Bazı durumlarda, özellikle yeni gelenler veya geliri düşük olanlar için, bir garantör (kirayı ödeyememeniz durumunda sorumluluğu üstlenecek kişi) istenebilir.

5. Kira Sözleşmesi (Lease Agreement):

   • Sözleşmeyi çok dikkatli okuyun ve anlamadığınız yerleri sorun. Gerekirse hukuki destek alın.

   • Sözleşmenin süresi (genellikle 6 ay, 1 yıl veya daha uzun), kira artış oranları, erken fesih şartları, depozito iade koşulları, tamirat sorumlulukları ve evcil hayvan gibi kurallar açıkça belirtilmelidir.

   • Sözleşmeyi imzalamadan önce asla para göndermeyin.

6. Depozito ve İlk Ödeme:

   • Depozito (security deposit) genellikle 1 ila 3 aylık kira bedeli kadardır ve evden çıktığınızda evin iyi durumda olması halinde iade edilir. Bazı ülkelerde yasal olarak belirlenmiş depozito üst limitleri vardır.

   • İlk ay kirası ve depozito genellikle sözleşme imzalanırken veya taşınmadan önce istenir.

7. Taşınma ve Kayıt:

   • Yeni evinize taşındıktan sonra, yerel makamlara (belediye, nüfus müdürlüğü vb.) adres kaydınızı yaptırmanız gerekebilir. Bu belge, birçok resmi işlem için (banka hesabı açma, vergi işlemleri) önemlidir.

Bazı Ülkelerde Ev Kiralama Süreçleri ve Özellikleri:

1. Almanya

• Piyasa: Çok rekabetçi bir piyasa vardır, özellikle büyük şehirlerde (Münih, Berlin, Hamburg). İyi bir ev bulmak zaman alabilir.

• Sözleşmeler: Genellikle uzun süreli (süresiz) kontratlar yapılır ve kiracı hakları oldukça güçlüdür. Fesih ihbar süresi genellikle 3 aydır.

• Depozito (Kaution): Genellikle 3 aya kadar soğuk kira (Kaltmiete - sadece evin kirası, yan giderler hariç) bedelidir. Bu para özel bir depozito hesabında (Mietkautionskonto) faiziyle tutulur ve çıkarken iade edilir.

• Giderler (Nebenkosten): "Sıcak kira" (Warmmiete), soğuk kira artı yan giderleri (ısıtma, su, çöp, bina bakımı vb.) içerir. Elektrik ve internet genellikle ayrı ödenir.

• Belgeler: Mieterselbstauskunft (kiracı bilgisi formu), Schufa (kredi notu), Einkommensnachweise (gelir belgesi), Mietschuldenfreiheitsbescheinigung (önceki ev sahibinden borcu yoktur yazısı) istenir.

2. İspanya

• Piyasa: Özellikle büyük şehirlerde (Madrid, Barselona) ve turistik bölgelerde kira fiyatları yüksek olabilir.

• Sözleşmeler: Yazılı sözleşme zorunludur. Genellikle 1 yıllık kontratlar yapılır ve kiracının isteği üzerine yasal olarak belirli bir süreye kadar (örneğin 5 yıla kadar) uzatılabilir.

• Depozito (Fianza): Genellikle 1 aylık kira bedelidir. Yasal olarak bu depozito bölgesel hükümetin bir kuruluşunda (örneğin Katalonya'da INCASOL) tutulur ve çıkarken iade edilir.

• Ek Ücretler: Ev sahibi ek bir garanti (garantía adicional) talep edebilir, bu da ek 1-2 aylık kira bedeli olabilir.

• Belgeler: NIE (Yabancı Kimlik Numarası), iş sözleşmesi/gelir belgesi en önemlileridir.

3. Kanada

• Piyasa: Büyük şehirlerde (Vancouver, Toronto) kira fiyatları oldukça yüksek ve rekabetçidir.

• Sözleşmeler: Genellikle 1 yıllık kontratlar yapılır ve sonrasında aylık olarak devam edebilir (month-to-month).

• Depozito: Genellikle ilk ve son ay kirası istenir. Bazı eyaletlerde (örn. Ontario) depozito sadece son ay kirası kadar olabilir. Hasar depozitosu ayrıca alınabilir ama limiti vardır.

• Belgeler: İşveren mektubu, gelir belgesi, kredi notu (credit check), referanslar istenir. Yeni gelenler için garantör veya daha fazla ön ödeme talep edilebilir.

• Isıtma/Elektrik: Bazı eyaletlerde ısıtma ve su kiraya dahilken, elektrik ve internet genellikle kiracı tarafından ödenir.

4. Amerika Birleşik Devletleri (ABD)

• Piyasa: Eyaletten eyalete ve şehirden şehre çok büyük farklılıklar gösterir. New York, San Francisco gibi şehirler dünyanın en pahalı şehirlerindendir.

• Sözleşmeler (Lease Agreement): Genellikle 1 yıllık sabit süreli anlaşmalar yaygındır. Süreç eyalet yasalarına göre değişir.

• Depozito (Security Deposit): Eyalete göre değişir, genellikle 1 ila 2 aylık kira bedeli kadardır.

• Başvuru Ücretleri: Başvuru sırasında kredi kontrolü (credit check) ve arka plan kontrolü (background check) için ek ücretler (application fee) alınabilir.

• Kredi Geçmişi: ABD'de kredi geçmişi (credit history) ev kiralama sürecinde kritik öneme sahiptir. Yeni gelenlerin kredi geçmişi olmadığı için daha fazla depozito, garantör veya önceden kira ödemesi istenebilir.

• Faturalar: Genellikle elektrik, su, gaz, internet gibi tüm faturalar kiracı tarafından ödenir.

Yurt Dışında Ev Kiralarken Dolandırıcılıktan Korunma Yolları:

1. Asla Görmediğiniz Bir Ev İçin Ödeme Yapmayın: Özellikle yurt dışından, evi görmeden depozito veya kira göndermeyin. Güvenilir bir aracı veya tanıdığınızı evi sizin için görmesi için görevlendirin.

2. Kimlik Kontrolü Yapın: Ev sahibi veya emlakçının kimliğini teyit edin. Resmi bir emlak acentesiyle çalıştığınızdan emin olun.

3. Çok Cazip Tekliflere Şüpheyle Yaklaşın: Piyasa değerinin çok altında olan evlere dikkat edin. Bu, dolandırıcılığın yaygın bir işaretidir.

4. Resmi Sözleşme Talep Edin: Tüm anlaşmaların yazılı bir kira sözleşmesiyle resmiyete döküldüğünden emin olun. Sözlü anlaşmalara güvenmeyin.

5. Güvenli Ödeme Yöntemleri Kullanın: Büyük miktarlardaki ödemeleri banka havalesi gibi takip edilebilir yöntemlerle yapın. Nakit ödemelerden kaçının.

6. İnternet Sitelerini Kontrol Edin: Kiralamayı düşündüğünüz emlak sitelerinin veya emlakçıların güvenilirliğini araştırın. Yorumları ve şikayetleri okuyun.

7. Profesyonel Yardım Alın: Şüphe duyduğunuz durumlarda yerel bir avukattan veya emlak danışmanından yardım almaktan çekinmeyin. Özellikle dil bariyeri varsa bu çok önemlidir.

Yurt dışında ev kiralamak karmaşık bir süreç gibi görünse de, iyi bir araştırma, dikkatli adımlar ve doğru kaynaklarla başarıyla tamamlanabilir. Şimdiden yeni evinizde iyi başlangıçlar dileriz!